Çoğul Gebelik
Normal koşullarda üreme çağında bir kadın her ay bir yumurtayı döllenmeye hazır, olgun hale getirir. Bazen iki ya da üç yumurta olgun hale gelebilir. Yardımcı üreme tekniklerinin kullanımı artmış ve bununla ilişkili olarak çoğul gebelikler de son 15-20 yılda artmıştır. Ve bunların büyük kısmını ikiz gebelikler oluşturmaktadır.
Çift Yumurta İkizleri
Yumurtlama siklisunda iki yumurta oluşmuştur ve bu yumurtalar iki farklı sperm tarafından döllenmiştir. Çoğul gebeliklerin %82’si bu şekildedir. Farklı genetik koda sahip oldukları için genetik olarak, dış görünüş olarak birbirinden farklı iki embriyo oluşur.
Tek Yumurta İkizleri
Tek bir döllenmiş yumurtanın ikiye bölünmesiyle oluşur ve birbirinin aynı genetik özelliklere sahip iki embriyo oluşur. Tüm toplumlarda hemen hemen aynı oranda görülmektedir. Sıklığı 1/250 doğumdur. Tüm doğumların içinde %1 oranında görülen çoğul gebelikler hoş bir sürpriz olmakla beraber bazı riskleri de beraberinde getirdiği için riskli gebelik olarak kabul edilip takip ve doğumu buna göre yapılmaktadır.
Çoğul Gebelik Risk Faktörleri Nelerdir?
Kalıtım önemlidir. Annenin soy geçmişi daha değerlidir. Anne yaşının artması ikiz gebelik sıklığını artırmaktadır. Bunun nedeni yardımcı üreme tekniklerinin daha sık kullanılması olabilir. Beslenmesi iyi olanlarda, uzun boylu ve kilolu bayanlarda daha sık görülür. Doğum sayısı da önemlidir; 4. doğumdan sonra çoğul gebelik riski artmaktadır.
Çoğul Gebeliğin Komplikasyonları (İstenmeyen Durumları)
Düşük tehdidi, doğuştan olan hastalıklar çoğul gebeliklerde belirgin olarak artmıştır. Çoğul gebeliklerde rahim içi gelişim geriliği ve düşük doğum ağırlığı erken doğum nedeniyle daha sıktır. Anne adayları daha fazla kilo alır, bulantı ve kusması daha yoğun olabilir. Gebelik tansiyonu, gebelik şekeri, gebelik zehirlenmesi, kansızlık, fazla amniyon sıvı oluşması gibi hastalıkların görülme oranı artmıştır. Rahim birden fazla bebek tarafından paylaşıldığı için bebeklerde de bazı istenmeyen durumlar çıkabilmektedir. İkizlerden bir fazla beslenip diğeri az beslenebilir. Bu durum iki bebekte de farklı problemler yaratır. Bebeklerde kordon dolanması olabilir. Yapışık ikizlik görülebilir.
Doğum Şekli
İkiz gebeliklerde bebeklerin pozisyonu doğum şeklini belirlemede önemli rolü vardır. İki gebeliklerde %43 oranında her iki bebek baş gelişlidir. %27 baş-makat, %5 makat-makat, baş-yan, %5 makat-yan, %3 yan-yan gelişlidir. Ilk gelen bebek baş pozisyonunda gelmiyorsa sezaryen ile doğum önerilmektedir. Takip sürecinin sonunda, genel olarak anne ve bebek risk faktörleri gözden geçirildiğinde sezaryen doğum tercih edilmektedir. Vajinal doğumda ilk bebek doğduktan sonra sancılar ve kasılmalar azalabilir. Ama 10 dakika içinde kasılmalar başlamazsa müdahale etmek gerekir.