Miyom ve Tedavisi Ankara

Kadınlarda en sık rastlanan iyi huylu solid kitlelerdir. Yalancı kapsülle sınırları belirgin düz kas ve fibröz elemanlar içeren rahim tümörüdür. Üreme çağındaki kadınların %25’inde, 40 yaşından sonra yarısında miyom tespit edilir. Miyom tek hücreden(monoklonal) köken alır ve genelde aile öyküsü vardır. Menopozdan sonra gerilemesi, gebelikte hızlı büyümesi, miyom çevresinde östrojen reseptörlerin yoğun olması ortaya çıkışında östrojenin rol aldığının göstergesidir. Gelişiminde IGF gibi büyüme faktörleride suçlanmaktadır. Çok nadiren miyomlarda kötü huylu değişim görülebilir. Bu oran %0,3-0,7’dir.

Yerleşim yerine göre 6 gruba ayrılır;

Intramural miyom rahim kas tabakası içerisine yerleşmiştir. En sık görülen tiptir. Uterusu simetrik büyüten tek miyom varsa kugel miyom adını alır
Submüköz miyom rahim iç zarının hemen altına yerleşmiştir. Adet dışı anormal kanamalar bu miyomda sık izlenir. Büyüyerek kaviteyi doldurabilir ve bazen serviksten vajene çıkar. Bu durumda vajene doğmuş miyom adını alır. Enfeksiyon sık izlenen bir bulgudur.
Subseröz miyom rahim dışında zarın hemen altına yerleşir. Uterus asimetrik büyür. Büyüdükçe sapla rahime bağlı kalır, saplı miyom adını alır.Bazende sap dejenere olur ve kaybolur. Bu durumda parazitik miyom adını alır.
Intraligamenter miyom subseröz miyom ligamentum latum içine doğru büyür.Üreter ve iliak damar komşuluğu nedeniyle cerrahisi zordur.
Servikal miyom rahim ağzında köken alır ve cerrahisi zordur.
Intravenöz leimyamatozis çok nadirdir. Miyomparametrium ve ligamentüm latum venleri içinde polipoid olarak büyür ve ilerler. Sağ atriuma kadar ilerleyen olgular vardır.

Miyom Hastası Hangi Şikayetle Gelir? Miyom ve Tedavisi

Miyom çoğunlukla belirti vermez;

En sık doktora başvuru sebebi anormal uterin kanamalardır. Adet miktar ve süresi artmaya başlar. Bu şikâyet aynı zamanda en çok cerrahi gerektiren sebeptir.
Miyom hastalarında dejenerasyon sonucu kronik pelvik ağrı görülebilir. Hasta bu ağrıyı adet sancısı, ilişkide ağrı veya diğer organlara bası hissi gibi tarifleyebilir. Akut ağrı saplı miyomun torsiyonu veya kanlanmasının bozulması sonucu olabilir.
Miyomların komşu organlara basısına bağlı belirtiler olabilir. Mesane basısı ile sık idrara çıkma, idrar yapamama gibi belirtiler verir. Sağ taraf üretere bası daha sıktır. Kalın barsak basısına bağlı kabızlık veya sık gaita yapma hissi olabilir.
Miyom nadiren eritropoetin salgılayarak polisitemi ve hipertansiyon nedeni olabilir. Bu durum çok büyük miyomlarda görülür.
Gebelik düşüğü, erken doğum veya kısırlık nadiren miyom kaynaklı olabilir.

Miyom kısırlık nedeni midir? Miyom ve Tedavisi

Nadiren kısırlık nedeni olarak kabul edilir. Bunu rahim ağzını tıkayarak, tüp girişlerine yerleşerek veya rahim kavite yapısını bozup embriyonun tutunmasını engelleyerek yapar. Miyomlara bağlı kanamalarda antiprostaglandinler etkili değildir. Bu durum kanama mekanizmasında prostanoidlerin rol almadığını göstermektedir.

Miyomlar sezeryan sırasında çıkarılmalı mı?

Gebelikte östrojen hormonunda artmaya bağlı miyomlarda büyüme görülür. Bu büyüme bazen 3-4 katına kadar olabilir. Sezaryen ile doğum sırasında rahim ile miyom kanlanması da artar. Bu nedenle sadece küçük bir sapla rahme tutunmuş veya rahim dışında yerleşmiş çok büyük olmayan miyomlar alınabilir. Miyomlar doğum sonrası hormonlar eski haline dönünce küçülür. Öncesinde bir sıkıntı oluşturmayan miyomların sezaryen sırasında alınmasına da gerek yoktur.

Miyom Tanısı

Pelvik muayenede uterus normalden büyük ve sert olarak ele gelir. Miyom sayısı fazla ise uterus şeklini de bozar. Ultrasonografi miyom tanısında kullanılan en önemli tanı aracıdır Bunun dışında HSG, histereskopi, laparaskopi, MR, BT, direkt X ray, IVP kullanılabilir.

Miyom kesin tanısı patolojik inceleme ile koyulur.

Miyomda Görülen Dejenerasyonlar

Hyalen dejenerasyon en sık görülen,
Kistik dejenerasyon,
Yağlı dejenerasyon,
Kalsifik dejenerasyon menopoz sonrası görülür,
Kırmızı karneoz dejenerasyon gebelikte sık izlenir,
Malign kötü huylu dejenerasyon en az görülendir. Sarkom tanısı için 10 büyük büyütmede 10’ dan fazla mitoz olmasıdır. Celüler miyom (malign potansiyeli bilinmeyen düz kas tümörü) 10 büyük büyütmede 5-9 mitoz ve atipi içermiyorsa veya mitoz 2-4 arası olup atipi varsa bu ismi alır.

Miyom Tedavisi Ankara, Ameliyatsız Miyom Tedavisi

İlaç tedavisi; miyom östrojen hormonuna bağlı büyüme yapan kitlelerdir. Bu nedenle tedavide östrojeni baskılayan, etkisini azaltan ilaçlar kullanılır. Doğum kontrol hapları, GnRH anologları ile yalancı menopoz durumu oluşturularak miyom küçültülebilir. Bu ilaçlar bırakılınca miyom tekrar eski haline döner ve miyoma bağlı kanamalarda ve cerrahi öncesi kitleyi küçültmek için kullanılabilir. Cerrahiye alternatif tek medikal tedavi hormon içeren spiral uygulamasıdır.
Miyom embolizasyonu; lokal anestezi eşliğinde hastanın kasığından girilerek miyomun beslenmesini sağlayan damara girilir. Damar özel bir madde verilerek tıkanması sağlanır. Miyomun beslenmesi bozulunca doku ölümü arkasından miyomda küçülme sağlanır. Fakat miyoma gelen başka damarlarda olduğu için işlem sonrası miyomda tekrarlama görülebilir. Seçilen vakalarda uygulandığında miyom tedavisi yüksek oranda başarı sağlayabilir. Rahim korunduğu için hastanın gebe kalma isteği varsa tercih edilebilir.
Cerrahi hastanın yaşına ve çocuk isteğine göre yapılmalıdır. 40 yaş altında ve çocuk istiyorsa rahim korunarak sadece miyomektomi uygulanır. Bu cerrahi açık laparatomi ile veya kapalı laparaskopi ile olabilir. Submükoz yerleşimli miyomlar histereskopi ile alınabilir. Miyomektomi sonrası tekrarlama olasılığı %50’dir. 40 yaş üstü ve çocuk isteği yoksa rahim ameliyatı (histerektomi) tercih edilmelidir.
HAYFU; yüksek yoğunlukta ses dalgalarının MRI veya ultrason eşliğinde dokuya yönlendirilmesi ve oluşan yüksek ısı ile doku tahribidir. Cilde yakın yerleşimli ve küçük miyomlarda tercih edilebilir. Çünkü arada içi hava dolu organ veya kemik olması etkisiz olmasını sağlar. Bunun dışında çevre dokuda da ısı oluşturarak hasar verebilir. Bu nedenle hastaların iyi seçilmiş olması gerekir.

Miyom Tedavisi işleminde Ameliyat Gerektiren Durumlar

İlaca cevap vermeyen kansız bırakan aşırı kanamalar,
Şiddetli ağrı, adet sancısı, ilişkide ağrı,
Sadece miyoma bağlı kısırlık,
Rahim iç zarının etkilenmesine bağlı tekrarlayan gebelik kayıpları,
Bası bulgusu yapacak derecede büyük boyutlara ulaşması,
Saplı miyomda torsiyon olması,
Vajene doğmuş miyom,
Böbrek kanalına bası ve gelişen hidronefroz,
Menapoz öncesi veya sonrası rahimde hızlı büyüme.

Miyom ameliyatına bağlı riskler nelerdir?

Açık ameliyatla yapılan miyom cerrahisi sonrası rahim çevresinde tüp ve yumurtalıklarda yapışıklıklar gelişebilir. Bu yapışıklıklar ilerde hastanın gebe kalma durumunu olumsuz etkileyebilir. Yapışıklık olmasın diye kapalı cerrahi tercih edilmelidir. Çok sayıda miyom varsa bunların çıkarılması rahim yapısını etkileyebilir. Zor bölgelerde yerleşti ise rahim alınması gerekebilir.

Özellikle kas tabakasına gömülü miyomlarda alınması sırasında rahim iç zarı zarar görebilir. Bu da rahim içi yapışıklıklaa sebep olarak gebe kalmayı zorlaştırır. Ameliyatlar genel anestezi eşliğinde yapılır. Tüm cerrahiye bağlı anestezi riskleri vardır. Miyomlar kanlanması fazla kitlelerdir. Cerrahileri sırasında aşırı kanama ve bu kanamaya bağlı kan verilme ihtiyacı olabilir.

Miyom ve Gebelik

Gebeliklerin %5’inde miyom izlenir. Çoğu gebeliği olumsuz etkilemez. Bunun %30’unda özellikle ilk 10 haftada olmak üzere miyom büyür. Düşük, erken gebelik kanamaları, erken doğum eylemi, intrauterin gelişme geriliği, plasentada yerleşim anomalileri, erken membran rüptürü, plasentanın erken ayrılması, doğumda bebeğin uygunsuz yerleşimi ve doğum sonrası aşırı kanamalara sebep olabilir. Tedavide istirahat ve ağrı kesiciler kullanılabilir cevap alınmazsa laparatomi gündeme gelir. Gebelikte cerrahi fetal kayıp riski ve aşırı kanama nedeniyle son çaredir. Sezaryen sırasında miyomektomi aşırı kanama riskinden dolayı önerilmez.

Op. Dr. Ümmügülsüm SOYTÜRK

Kadın Hastalıkları ve Doğum