İrritabl Bağırsak Sendromu
İrritabl Bağırsak Sendromu ya da Huzursuz Bağırsak Sendromu nedir?
Vücudumuzdaki bozuklukları ya da hastalıkları kabaca ikiye ayırabiliriz. Birincisi yapısal ya da organik bozukluklardır. Yapısal bozukluklarda hekimler yaptıkları tetkiklerle somut nedenleri tespit ederler. Çekilen grafilerde ya da kan tahlillerinde gözle gürülür bir şeyler çıkar. Bazen de siz kendinizi çok kötü hissedersiniz, bir şeyler iyi gitmiyordur ama doktorlar bir türlü teşhis koyamazlar, doktor doktor gezersiniz, çok geniş tahliller yapılır, her şey normal denir. Ama siz iyi hissetmiyorsunuzdur kendinizi. Biz buna fonksiyonel ya da işlevsel bozukluklar diyoruz. Bu fonksiyonel bozukluklar, kas-iskelet sisteminde olabileceği gibi kalbimizde, mide-bağırsak sistemimizde yani kısacası her organımızda olabilir. Fonksiyonel bozuklukların tanısı ancak ayrıntılı bir hikâye ve muayeneyle konur. Fonksiyonel ve yapısal bozuklukları kısaca anlattığımıza göre huzursuz bağırsak sendromuna geçebiliriz. Çok ciddi bir karın ağrısı çekiyorsunuz, doktora gidiyorsunuz, alttan üstten inceliyorlar ve hiçbir şey bulunamıyor. Midede herhangi bir delik diğer değişle peptik ülser, polip, helikobakter pilori vb yok. Ama siz şiddetli karın ağrıları hissediyorsunuz yapılan tetkik ve muayenelerde hiçbir şey çıkmıyor. İşte buna işlevsel ya da fonksiyonel bağırsak bozukluğu diyoruz.
En sık rastlanan fonksiyonel bağırsak bozukluğu, huzursuz bağırsak sendromudur.
Huzursuz bağırsak sendromunda genellikle hemen yemekten sonra başlayan, tuvalete gittikten sonra geçen karın ağrıları, ishal ya da kabızlık, sümüklü bir sıvı atımı, şişkinlik ve karın bölgesinde gerginlik vardır. Doktorlar sizi hangi uçtan incelerse, incelesinler yapısal. Fiziksel bir bozukluk bulamazlar. Huzursuz bağırsak sendromu, strese duyarlı bozukluklar içinde en sık görülenidir. Kronikleşmiş ağır stres faktörleri, irritabl bağırsak sendromunun ilk belirtilerinin ortaya çıkış sürecini hızlandırır, var olan belirtileri ise daha da kötüleştirir. İrritabl bağırsak sendromuna aynı zamanda spastik bağırsak da denir. İrritabl barsak rahatsızlığında asıl sorumlu sempatik sinir sistemidir. Sempatik sinir sistemi mide bağırsak sisteminde peristaltik hareketleri baskılar. Yemekten sonra mide-bağırsak sistemi ciddi bir enerji gerektiren kasılma gevşeme hareketleri ile gıdaları sindirir. Yiyecekler sadece kimyasal olarak ayrıştırılamaz mekanik olarak da parçalanır. Bu yüzden bazı kasma ve gevşeme hareketleri olur. İnce bağırsaklarda bir yılan dansı ile içindeki maddeleri ileriye doğru iten sağımsal kasılmalar olur. Bu kasılmalara peristaltik hareket denir. Strese girdiğimizde aktive olan sempatik sinir sistemi bu kasılmaları baskılar. Stres aynı zamanda bağırsak gibi iç organların ağrı duyarlılığını arttırır. Kronik stres, İrritabl bağırsak sendromu ile çok yakından ilişkilidir. Kişi hayatın erken dönemlerinde travmatik stresler yaşamışsa eğer yetişkin dönemde iltihabı bağırsak sendromu olma riski artar.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
